Towns & villages of Pembrokeshire

Mae pentref bach hynod Aber Bach ar arfordir gorllewinol Sir Benfro, ym mhen deheuol Bae San Ffraid. Mae’n hen bentref pysgota llawn swyn a chymeriad ac wedi’i ddynodi’n ardal gadwraeth gan Awdurdod Parc Cenedlaethol Arfordir Penfro.

Mae pentref Llandyfái ychydig filltiroedd i’r dwyrain o dref Penfro ar y ffordd i Faenorbŷr. Ar ymyl gogleddol y pentref, mae olion Llys Esgob Llandyfái, un o dri phalas mawreddog gydag amddiffynfeydd oedd yn eiddo i Esgob Tyddewi yn Sir Benfro.

Mae St Florence yn bentref hudolus ac yn un o gyn-enillwyr gwobr enwog Wales in Bloom. Mae’r lle’n llawn o fythynnod tlws, gan gynnwys un sydd â hen simdde Ffleminaidd, yr olaf o’i fath yn yr ardal, yn ogystal ag eglwys ddiddorol o’r 13eg Ganrif.

Mae’n debyg mai Dinbych-y-pysgod yw tref glan môr mwyaf eiconig Cymru, sy’n cystadlu’n ffafriol iawn â mannau fel Mevagissey a Polperro o ran ei swyn a’i hyfrydwch.

Mae Doc Penfro neu Borthladd Penfro yn dref sydd â gorffennol byr ond disglair. Ar ddiwedd y ddeunawfed ganfrif, doedd dim yn yr ardal ond tir fferm, ond erbyn 1901 roedd gan y dref boblogaeth o 11,000.

Clwstwr bach o adeiladau ar ochr ogleddol traeth Niwgwl yw pentref Niwgwl.

Mae Abereiddi’n bentref bychan bach ar arfordir gogleddol Penrhyn Tyddewi, tua 5 milltir o Dyddewi ei hun.

Dau bentref bychan tua hanner ffordd rhwng Hwlffordd ac Abergwaun yw Trefgarn a Chas-blaidd. Yn wahanol i Gas-blaidd, mae Trefgarn ar wasgar braidd, a does dim canol i’r pentref fel y cyfryw.

(yn cynnwys Dinas, Pen Dinas, Pwllgwaelod a Chwm-yr-Eglwys)

Saif pentref bach hardd Trewyddel, sy’n gymysgwch brith draphlith o fythynnod traddodiadol wedi’u paentio, capeli carreg lwyd a dwy bont garreg.

Mae gwreiddiau Mathri, sydd ar ben bryn, yn yr Oes Efydd pan oedd y pentref yn gaer amddiffynnol ac wedi ei lleoli’n berffaith ar gyfer gweld unrhyw elynion yn dod o bell.

Pentref glan y môr bychan rhwng Dinbych-y-pysgod ac Amroth yw Saundersfoot. Mae’n llai o faint o lawer na Dinbych-y-pysgod, a chanddo ei gymeriad a’i nodweddion ei hun.

Pentref bychan ar arfordir gogleddol Penrhyn Tyddewi yw Porthgain.

Mae Burton yn bentref bychan ger Afon Cleddau sydd â phontŵn yn yr haf a thafarn boblogaidd gyda gardd gwrw ar lan yr afon.

Mae’r pentref hanesyddol hwn ar arfordir gogleddol Sir Benfro, yn agos i Dyddewi, yn lle braf iawn os ydych am osgoi rhannau mwy twristaidd yr ardal. Bu Cerys Matthews, prif leisydd y grŵp Catatonia, yn byw yma pan yn ifanc.

Mae pentref bach tlws Ystangbwll ychydig filltiroedd i’r de o Benfro, rhwng Freshwater East a Bosherston. Er bod bythynnod tlws a thŷ tafarn yma, yr hyn sy’n denu pobl yma ar y cyfan yw Ystâd Ystangbwll, Cei Ystangbwll, a thraeth Barafundle.